RODZINA W ŚWIETLE NAUK PISMA ŚWIĘTEGO
Poproszono mnie o napisanie krótkiej refleksji dotyczącej rodziny, a w szczególności poszanowania Bożego przykazania. Z łezką w oku można tylko powiedzieć, ze w pewnym okresie życia, gdy rodziców już nie ma, jest już za późno na praktykowanie tego przykazania w codziennym życiu. Pozostaje tylko zatrzymać się na chwilę, jak w refrenie pieśni:
„Zatrzymaj się na chwilę, odetchnij pięknem świata.
Zatrzymaj się na chwilę, zauważ swego brata.
Zatrzymaj się na chwilę, nad tym co w ręku kryjesz.
Zatrzymaj się na chwilę, i pomyśl po co żyjesz”.
Zatrzymać się i spojrzeć do tyłu, na lata, które już nie wrócą. Ale wróćmy do piątego Bożego przykazania, jako normy moralnej w okazywaniu czci rodzicom: “Czcij ojca swego i matkę swoją, aby długo trwały twoje dni w ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie” 2Moj.20:12.
Przykazanie to jest powtórzone jako nasze zobowiązanie wobec naszych rodziców, w 5Mojż.5:16: “Czcij ojca twego i matkę twoją, jak ci rozkazał Pan, twój Bóg, aby długo trwały twoje dni i aby ci się dobrze działo w ziemi, którą Pan, twój Bóg, ci daje.”
Podobne przykazanie zostało zamieszczone w 3Moj.19:32: “Przed siwą głową wstaniesz i będziesz szanował osobę starca; tak okażesz swoją bojaźń Bożą; Jam jest Pan. Gdzie przekład Biblii Gdańskiej oddaje: Przed człowiekiem sędziwym powstań, a czcij osobę starego, i bój się Boga swego; Jam Pan.”
Więcej o relacjach rodzinnych przeczytasz w artykule:
CZCZENIE
Zatrzymajmy się przy wyrazie “CZCIJ”. Kiedy otworzymy komentarz do Biblii w systemie Stronga, to możemy zauważyć jak różnorodne znaczenie ma ten wyraz, przetłumaczony w 2Moj.20:12 jako „czcij”[1]:
Warto podać kilka przykładów:
2Moj.20:12 “Czcij ojca swego i matkę”;
Mal.1:6 “Syn czci ojca, a sługa swojego pana”;
Przyp.3:9 “Czcij Pana z majętności swojej”;
2Kron.10:10 “Ojciec twój włożył na nas ciężkie jarzmo”;
1Kron.19:3 “żeby Dawid czynił uczciwość ojcu twemu”;
1Moj.48:10 “A oczy Izraelowe ociężały były dla starości.”
Kiedy zajrzymy do słownika języka polskiego, to wyraz czcić ma następujące znaczenie: cenić, mieć szacunek, mieć w poważaniu, poważać, respektować, szanować, kochać, lubić, miłować, nosić kogoś na rękach, oddawać się z pasją, padać plackiem przed czymś, padać przed kimś na kolana, zachwycać się.
Zastanówmy się, jakie ten wyraz ma znaczenie dla nas, ludzi XXI wieku? Czy słowa wypowiedziane około 3500 lat temu mają dla nas jeszcze jakieś znaczenie? Słowa, które są częścią dziesięciu słów napisanych palcem Pana Boga na górze Synaj.
PRAWDZIWE PRZYKAZANIA
Rzekł Pan do Mojżesza: “Wyciosaj sobie dwie tablice kamienne takie jak poprzednie, a Ja wypiszę na tych tablicach słowa, które były na poprzednich tablicach, które potłukłeś” 2Moj.34:1.
Powstaje zatem pytanie, czy w ogóle jakieś znaczenie mają słowa tak dawno temu wypowiedziane? My, obecnie żyjący nie pochodzimy przecież z Żydów, ale z pogan. Jak napisał Apostoł Paweł w Liście do Efezjan: “Przeto pamiętajcie o tym, że wy, niegdyś poganie w ciele, nazywani nieobrzezanymi przez tych, których nazywają obrzezanymi na skutek obrzezki, dokonanej ręką na ciele, Byliście w tym czasie bez Chrystusa, dalecy od społeczności izraelskiej i obcy przymierzom, zawierającym obietnicę, nie mający nadziei i bez Boga na świecie. Ale teraz wy, którzy niegdyś byliście dalecy, staliście się w Chrystusie Jezusie bliscy przez krew Chrystusową” Ef.2:11-13. I to przez te więzy krwi, przez które jesteśmy bliscy społeczności izraelskiej, jesteśmy zobowiązani do respektowania piątego przykazania. Przykazania, na które powołał się Jezus w rozmowie z faryzeuszami i uczonymi w Piśmie (Mat.15:1-6).
We wspomnianym fragmencie Pan Jezus powiedział do nich: “tak to unieważniliście słowo Boże przez naukę swoją” Mat.15:6. Zarzut Pana Jezusa dotyczył zaniedbań odnoszących się do piątego przykazania. Z tego możemy wnioskować, że wola Boża, gdy chodzi o stosunek dzieci do rodziców, jest taka sama w Starym, jak i w Nowym Testamencie.
Więcej o dziesięciu przykazaniach przeczytasz w artykule:
PRZEKAZYWANIE WIARY W RODZINIE
Wynika też z tego, że nie przestrzegali, czyli nie stosowali się do tego przykazania z obietnicą jako naród: “aby długo trwały twoje dni i aby ci się dobrze działo w ziemi, którą Pan, twój Bóg, ci daje” 2Moj.20:12, czego dowodem jest, że Żydzi nie zamieszkali w ziemi za niezachowanie tego przykazania. Ciekawą rzeczą jest, że autor Listu do Żydów, przez który chciał wskazać na kończący się Wiek Zakonu, jednak powołał się na przykazanie słowami: “Czcij ojca swego i matkę, to jest pierwsze przykazanie z obietnicą: aby ci się dobrze działo i abyś długo żył na ziemi, dodając w innym miejscu: A wy, ojcowie, nie pobudzajcie do gniewu dzieci swoich, lecz napominajcie i wychowujcie je w karności, dla Pana” Ef. 6:2-4.
Apostoł Paweł w Liście do Efezjan podaje wzór zasad funkcjonowania chrześcijańskich domów i zaczyna od rodziców: od męża i żony, jako podstawy ogniska rodzinnego. Ponieważ dom postrzegany był jako ważne i niezbędne ogniwo w przekazywaniu Przymierza kolejnym pokoleniom. Czego daje dowód i przykład dla nas dom Tymoteusza: “Przywodząc sobie na pamięć nieobłudną wiarę, która pierwej mieszkała w babce twojej Loidzie i w matce twojej Eunice, a pewienem, że i w tobie mieszka” 2Tym.1:5.
Właśnie z tego powodu rodzicom należy się cześć i szacunek jako reprezentantom władzy Bożej, ze względu na przekazywanie i zachowanie prawa Bożego. Dlatego taki gorący apel Apostoła Pawła w Liście do Kolosan: “Dzieci, bądźcie posłuszne rodzicom we wszystkim; albowiem Pan ma w tym upodobanie” Kol.3:20.
OJCIEC I MATKA
Nie bez kozery Apostoł Paweł rozpoczął swój wykład od męża i żony, bo to od nich ma iść przykład: “Żony, bądźcie uległe mężom swoim jak Panu, Bo mąż jest głową żony, jak Chrystus Głową Kościoła, ciała, którego jest Zbawicielem. A zatem niechaj i każdy z was miłuje żonę swoją, jak siebie samego, a żona niechaj poważa męża swego” Ef.5:22–23,33.
Uległość sugeruje istnienie hierarchii, uznawania autorytetu starszej osoby. Podobnie i dzieci, okazując swe posłuszeństwo i cześć, będą uznawać swych rodziców za głowy rodziny.
Słowo „czcić” ma podtekst religijny, teologiczny. Co to znaczy? Że nasze spojrzenie na swoich rodziców ma coś z wymiaru religijnego. Bardzo pasują tutaj słowa: “Bóg przecież powiedział: Czcij ojca i matkę oraz: Kto złorzeczy ojcu lub matce, niech śmierć poniesie” Mat.15:4.
Ciekawostką jest to, że w języku hebrajskim do dnia dzisiejszego nie ma słowa „rodzice”, tylko słowo „ojciec” i słowo „matka”. I w ten sposób język hebrajski podkreśla cielesność, płciowość: ojciec i matka, i podkreśla ojcostwo oraz macierzyństwo.
Więcej o relacjach między pokoleniami przeczytasz w artykule:
POMOC RODZICOM
Wracając do naszego tematu musimy sobie odpowiedzieć, co znaczy czcić ojca i matkę? Jaki jest nasz obowiązek względem naszych rodziców? Czy chodzi o zapewnienie strony materialnej? Dawniej nie było emerytur, rent i rodzice byli zdani na łaskę swoich dzieci. Dzisiaj są przecież inne realia. Na czym ma więc polegać cześć i szacunek? Może to podanie pomocnej ręki przy wsiadaniu i wysiadaniu z samochodu lub przy wejściu i zejściu ze schodów?
To może być symboliczne podanie kubka zimnej wody: “A ktokolwiek by napoił jednego z tych maluczkich tylko kubkiem zimnej wody jako ucznia, zaprawdę powiadam wam, nie straci zapłaty swojej” Mat.10:42.
Pamiętajmy, że jeśli ktoś ma wierzących rodziców, którzy należą do Chrystusa, to urodziliśmy się w domach królewskich. To do czegoś zobowiązuje! Bardzo piękny przykład troski o swoją mamę pokazuje nam Pan Jezus. Wisząc na krzyżu, pełen bólu, spełnił piąte przykazanie, a troszcząc się o nią wyraził cześć i szacunek. Mamy to zapisane przez umiłowanego ucznia Jana: “Potem rzekł do ucznia: Oto matka twoja! I od owej godziny wziął ją ów uczeń do siebie” Jan.19:27.
MĄDROŚĆ SALOMONA
Dlatego zachowajmy cześć i szacunek przynależny naszym rodzicom mając także na pamięci słowa Salomona:
“Zachowuj, synu mój, przykazanie swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki! Utrwal je na zawsze w swoim sercu, i owiń nim swoją szyję. Gdy pójdziesz, będzie ci towarzyszyć, strzec cię będzie w czasie twojego snu, a gdy się obudzisz, odezwie się do ciebie, Gdyż przykazanie jest pochodnią, a nauka światłem; drogą życia zaś są napomnienia do karności” Przyp.6:20-23.
“Synu mój! Nie zapominaj mojej nauki, a twoje serce niech przestrzega moich przykazań, Bo one przedłużą ci dni i lata życia oraz zapewnią ci pokój. Niech cię nie opuszcza łaska i prawda, zawiąż je sobie na szyi, wypisz je na tablicy swojego serca! Wtedy znajdziesz życzliwość i uznanie w oczach Boga i ludzi. Zaufaj Panu z całego swojego serca i nie polegaj na własnym rozumie” Przyp.3:1-5.
Kończąc to krótkie rozważanie, miejmy jeszcze na uwadze słowa Apostoła Pawła: “Przeto, póki czas mamy, dobrze czyńmy wszystkim, a najwięcej domownikom wiary” Gal.6:10.
Więcej o Salomonie przeczytasz w artykule:
[1] Słowo „czcić” zapisane w Konkordancji Stronga pod numerem 3513 to kabad; określenie to oznacza “być ciężkim”, “być poważnym”ale także „być honorowym”:
https://www.blueletterbible.org/lang/lexicon/lexicon.cfm?Strongs=H3513&t=KJV