102a-na-poczatku-bylo-slowo-madrosc-boza

#102a Na początku było Słowo: Mądrość Boża

“Na początku było Słowo, a ono Słowo było u Boga, a Bogiem było ono Słowo. To było na początku u Boga. Wszystkie rzeczy przez nie się stały, a bez niego nic się nie stało, co się stało; A to Słowo ciałem się stało” Jan.1:1-3,14(BG).

SŁOWO CIAŁEM SIĘ STAŁO

Jedna spośród czterech Ewangelii Nowego Testamentu bywa nazywana Ewangelią teologiczną. Takim mianem bibliści bardzo często określają Ewangelię według Świętego Jana. Teologia to nauka zajmującą się kwestiami dotyczącymi istoty Boga. Jednak zastanawiając się nad istotą Boga, trudno jest nie wspomnieć o Jego Synu, Jezusie Chrystusie, jak również o pewnych relacjach, jakie zachodzą pomiędzy Bogiem a ludźmi. Z grona czterech Ewangelistów, to właśnie apostoł Jan najgłębiej pisze o związkach zachodzących pomiędzy Najwyższym Bogiem, a Jego Synem.

Teologiczny charakter Ewangelii Świętego Jana uwidacznia się już na samym jej początku. Apostoł Jan w pierwszym rozdziale swojej Ewangelii pisze: „Na początku było Słowo, a ono Słowo było u Boga, a Bogiem było ono Słowo. To było na początku u Boga. Wszystkie rzeczy przez nie się stały, a bez niego nic się nie stało, co się stało; A to Słowo ciałem się stałoˮ Jan.1:1-3,14(BG). Spróbujmy przez chwilę zastanowić się nad treścią tych słów.

Dla zrozumienia istoty przekazu zawartego w przytoczonych zapisach Pisma Świętego, kluczowymi wydają się być dwa wyrazy; pierwszy z nich to ʻSłowoʼ, natomiast drugi − ʻBógʼ. Przypomnijmy w tym miejscu, iż oryginalnym językiem, w którym spisano Ewangelię Jana był język grecki. Pojawiający się w cytowanych zapisach polski wyraz ʻSłowoʼ, został przetłumaczony z greckiego słowa ʻLogosʼ. Dosłownie ʻLogosʼ − oprócz wspomnianego już znaczenia ʻsłowoʼ − oznacza także: ʻsłowo wymówioneʼ, ʻmowęʼ, ʻwymowęʼ, ʻnaukęʼ, ʻrozsądekʼ, ʻzdolność rozumowaniaʼ[1]. Greckie słowo ʻLogosʼ, bądź jego polski odpowiednik ʻSłowoʼ, oznacza pewien tytuł odnoszący się do naszego Pana w swoim przedludzkim stanie, o czym jeszcze wspomnimy później.

SŁOWO BYŁO U BOGA

Zwróćmy teraz uwagę na drugie ze wspomnianych słów. Niewłaściwe zrozumienie znaczenia użytego w rozważanym fragmencie słowa ʻBógʼ przyczynia się do powstania poważnych błędów doktrynalnych. Werset pierwszy pierwszego rozdziału Ewangelii Jana jest często przytaczany przez chrześcijan trynitarnych jako jeden z argumentów przemawiających za nauką o tzw. „Trójcy Świętejˮ, zgodnie z którą to nauką Bóg jest jeden, ale występuje w trzech osobach, a te trzy osoby, tj. Ojciec, Syn Boży i Duch Święty, są sobie równe.

Końcowy zapis wspomnianego wersetu brzmiący „a Bogiem było ono Słowoˮ rzekomo miałby wskazywać na ową równość pomiędzy Bogiem Ojcem, a Jego Synem. Zauważmy jednak, że Ewangelista Jan dwukrotnie stwierdza (raz w wersecie pierwszym i kolejny raz w wersecie drugim), że „Słowo było u Bogaˮ. Użycie przed wyrazem ʻBógʼ przyimka ʻuʼ wyklucza równość obu wspomnianych istot. Trudno jest bowiem wyobrazić sobie sytuację, aby jakaś istota była u kogoś innego będąc jednocześnie tym kimś. Sam Pan Jezus dał bardzo wyraźny dowód wyższości Swojego Ojca. Zwracając się do swoich uczniów, wypowiada On następujące słowa:„Słyszeliście, że powiedziałem wam: Odchodzę i przychodzę do was. Gdybyście mnie miłowali, tobyście się radowali, że idę do Ojca, bo Ojciec większy jest niż Jaˮ(Jan 14:28).

Gdybyśmy chcieli rozważyć dwa pierwsze wersety analizowanego fragmentu od strony języka greckiego, to należy pamiętać, że słowo Bóg, pojawiające się kilkukrotnie w tych wersetach, zostało przetłumaczone z greckiego słowa ʻtheosʼ. Jednak istotne znaczenie odgrywa tutaj pojawiający się w języku greckim rodzajnik ʻhoʼ, który nie został uwzględniony w tłumaczeniu na język polski. Jego występowanie przed słowem ʻtheosʼ wskazuje na istotę Boga Najwyższego.

WYCIĄGANIE NAUKI

W celu właściwego zrozumienia użycia słowa ʻBógʼ, przytoczmy jeszcze raz słowa Ewangelisty Jana, ale uwzględniając tym razem pewne szczegóły słowne wynikające z języka greckiego.„Na początku było Słowo, a ono Słowo było u [ho Theos] Boga, a [theos] Bogiem było ono Słowo. To [Słowo] było na początku u [ho Theos] Bogaˮ Jan.1:1-2.

Więcej na temat natury Pana Jezusa przeczytasz w artykule:
#2 Kim jest Jezus?

Mając ogólny pogląd odnośnie znaczenia dwóch omówionych słów, spróbujmy wyciągnąć pewne lekcje, które wynikają w sposób bezpośredni, bądź pośredni, z trzech pierwszych wersetów naszego tematowego fragmentu. Uczyńmy to poprzez znalezienie odpowiedzi na następujące trzy pytania:

  1. O jakim początku pisze apostoł Jan?
  2. Jaką funkcję spełniał nasz Pan, gdy był Logosem?
  3. Jak zrozumieć stwierdzenie, że Słowo było [theos] Bogiem?
O JAKIM POCZĄTKU PISZE EWANGELISTA JAN?

Kiedy myślimy o „początkuˮ z pewnością przychodzą nam na myśl słowa zanotowane w Pierwszej Księdze Mojżeszowej, gdzie czytamy: „Na początku stworzył Bóg niebo i ziemięˮ 1Moj.1:1. Ale czy te słowa mówią o tym samym początku o którym wspomina apostoł Jan? Z pewnością nie. Przytoczony werset ze Starego Testamentu odnosi się do początku stwarzania świata materialnego. Miał on miejsce dużo później niż początek o którym wspomina Ewangelista Jan; Jan mówi bowiem o początku działalności Bożej. Zwróćmy uwagę, że Bóg jako istota duchowa nie ma początku. Poświadczają nam to liczne zapisy Słowa Bożego, na przykład: „Zanim góry powstały, zanim stworzyłeś ziemię i świat, od wieków na wieki Tyś jest, o Boże!ˮ Ps.90:2. Podobne słowa znajdujemy również w innych Psalmach (Ps.41:14, Ps.106:48). Widzimy zatem, że Wszechmogący Bóg nie ma początku, natomiast początek ma jego działalność.

Początkiem dzieła Boga było stworzenie Logosa, tj. Pana Jezusa w jego przedludzkiej egzystencji. Logos był początkiem, czyli pierworodnym wszelkiego stworzenia Bożego. Potwierdza to między innymi apostoł Paweł, pisząc, że „On [tj. Pan Jezus] jest obrazem Boga niewidzialnego, pierworodnym wszelkiego stworzeniaˮ Kol.1:15. Również w liście do Żydów znajdujemy zapis mówiący o Jezusie jako pierworodnym: „I znowu, kiedy [Bóg] wprowadza Pierworodnego na świat, mówi: Niechże mu oddają pokłon wszyscy aniołowie Bożyˮ Hebr.1:6.

JEZUS MĄDROŚCIĄ OD BOGA

Mędrzec Salomon też wykazuje, że Logos został stworzony wcześniej niż nastąpiło stworzenie nieba i ziemi. O stworzeniu Mądrości, w której widzimy Logosa, mamy powiedziane tak: „Pan stworzył mnie jako pierwociny swojego stworzenia, na początku swych dzieł, z dawna. Przed wiekami byłam ustanowiona, od początków, przed powstaniem świata, gdy jeszcze nie było morza, zostałam zrodzona, gdy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody. Zanim góry były założone i powstały wzgórza, zostałam zrodzona, gdy jeszcze nie uczynił ziemi i pól, i pierwszych brył gleby. Gdy budował niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał krąg nad powierzchnią toni. Gdy w górze utwierdzał obłoki i wyprowadzał z toni potężne źródła, gdy morzu wyznaczał granice, aby wody nie przekraczały jego rozkazu; gdy kładł podwaliny ziemi, ja byłam u jego boku mistrzyniąˮ Przyp.Sal.8:22-30.

O tym, że Jezus jest mądrością pisze przykładowo apostoł Paweł: „Ale wy dzięki niemu jesteście w Chrystusie Jezusie, który stał się dla nas mądrością od Boga i sprawiedliwością, i poświęceniem, i odkupieniemˮ 1Kor.1:30. Podobne słowa ten sam apostoł odnotował w innym swoim liście, stwierdzając, że: „w Chrystusie są ukryte wszystkie skarby mądrości i poznaniaˮ Kol.2:3.

Tych kilka przytoczonych fragmentów Biblii wskazuje na to, że początek, o którym mówi apostoł Jan w swojej Ewangelii miał miejsce wcześniej niż ten, o którym czytamy w Pierwszej Księdze Mojżeszowej. Początek z Ewangelii Jana należy wiązać z początkiem działalności Bożej, która zaznaczyła się stworzeniem pierwszej istoty duchowej, jaką był Logos. Również w Objawieniu Świętego Jana mamy odnotowane słowa wskazujące na pochodzenie Jezusa. Nasz Pan nazywa samego siebie „świadkiem wiernym i prawdziwym, początkiem stworzenia Bożegoˮ Obj.3:14.

Więcej na temat Logosa przeczytasz w artykule:
[Q&A]#15 Czy Jezus był częściowo Bogiem i człowiekiem?

Ciąg dalszy za tydzień.

 

[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Logos_(filozofia)